STIBBE, BERNARD EN MAURITS

De eerste Joodse persoon die bekend werd onder de naam Stibbe was David Jacobs Stibbe. Hij leefde tussen 1717 en 1806. Hij was het die zijn achternaam veranderde van Sousan (Sjoesjan, waarschijnlijk van Perzische oorsprong) naar Stibbe. Hij was destijds bevriend met Meindert Stibbe, een apotheker. Na Meinderts overlijden nam David Jacobs de apotheek over en ter eervolle nagedachtenis aan zijn vriend verkoos hij de achternaam Stibbe. David Jacobs was zowel Rabbijn, leraar als apotheker.
David Jacobs trouwde met Duifje Hertogs Polak (Zwolle, 4.2.1716 – 11.11.1764). Ze kregen 15 kinderen
(‘Fragmenten’, Jaap van Gelderen, bladzij 22).

Bron: ‘Fragmenten’ , Jaap van Gelderen, bladzijden 20-21

Bron: ‘Fragmenten’,Jaap van Gelderen, bladzijde 22

Salomon Davids Stibbe (Zwolle, 23.2.1760 – Kampen, 12.8.1840) was het 14e kind van Davids Jacobs Stibbe en Duifje Hertogs Polak.

Zijn broer Moses Davids Stibbe (Zwolle, 13.4.1748 – overleden voor 1806) was het 8ste kind in het gezin. Hij was koopman en trouwde met Marjanna Elias uit Amsterdam. Ze kregen vier kinderen.

De lijn gaat verder met het oudste kind van Moses Davids en Marjanna Stibbe, Elias Moses Stibbe (Zwolle op 19 maart 1776 – 11.5.1818).

Elias Moses trouwde met Beeletje (Betje) Salomons Cohen (‘s Gravendeel, 1775 – Zwolle, 16.8.1859). Ze woonden in een huis dat aan de Librije – de vorige Zwolse Sjoel – vast zat. Elias en Betje kregen acht kinderen. Hun tweede kind was Salomon Elias Stibbe (Zwolle, 5.3.1800 – 18.1.1884).
Salomon Elias trouwde twee keer. Zijn eerste huwelijk was met Ester Joël Koopman.

Het derde kind uit het huwelijk van Salomon Elias en Ester heette Elias Salomon Stibbe (Zwolle, 24.10.1839 – 26.9.1919). Elias Salomon trouwde in 1863 met Fronica Gosschalk Deventer, 15.10.1848 – Zwolle, 13.10.1874).Ook hij had een papierzaak.

Zijn bijnaam was ‘de Bolleboos’, een Nederlands-Joodse uitdrukking voor een bijzonder knappe persoon. Hij had zich bekwaamd in diverse richtingen, kende verschillende talen, schreef en vertaalde documenten voor analfabetische mensen.

Het eerste kind van Elias Salomon en Fronica Stibbe was Berend Salomon Stibbe, geboren in Zwolle op 27 september 1864.

Berend woonde een tijd in Engeland, hij was daarheen gestuurd door zijn vader, die de verwachting had dat zijn zoon zich daar professioneel en persoonlijk zou kunnen ontwikkelen. Vader dacht dat het gemakkelijker was om geld te verdienen in Engeland dan in Nederland (om maar niet te spreken van het destijds kleine stadje Zwolle).

Berend vond dan ook een Engelse bruid in London, Elizabeth Ann Granger (geboren op 11 juni 1859).  Ze trouwden op 5 januari 1893, Elizabeth was 5 jaren ouder dan haar echtgenoot.

Berend Stibbe Bron: Bernard Maurits Stibbe

Elizabeth Ann Stibbe-Granger, einde 1930-er jaren
Bron: Bernard Maurits Stibbe

Uiteindelijk nam Berend zijn vrouw mee om in Zwolle te komen wonen.  Elizabeth Ann was oorspronkelijk Rooms-Katholiek, maar nadat ze Berend ontmoet had, ging ze over tot het Jodendom. Alsof dit nog niet moeilijk genoeg was, nam haar man haar ook mee naar huis in Zwolle en moest ze Nederlands leren en wennen aan de Nederlandse gewoontes.

Soms verwarde ze haar Nederlands zo met de Nederlandse taal dat men in Zwolle nauwelijks kon begrijpen wat ze bedoelde. Zo waren de Stibbes bevriend met Izak en Lea Os-Spits. Elizabeth had Lea ooit verteld hoe een ‘sjiepmaaid’ haar enorm geholpen had, waarmee ze een ‘ship-maid’ ofwel ‘scheepsmeisje’ bedoelde. In de loop der tijd verbeterde haar kennis van de Nederlandse taal.

Nadat hij terug was gekomen naar Nederland was Berend een confectiezaak begonnen. Zijn bijnaam was ‘De Lord’, gewoonweg omdat hij getrouwd was met een Engelse vrouw.

Berend en Ann kregen vier kinderen, die een Joodse opvoeding genoten en allen met Joodse  echtgenoten trouwden.

Berend Stibbe en Elizabeth Granger
Bron: ‘Fragmenten’, Jaap van Gelderen, bladzijde 26

Berend en Elizabeth Ann (Elizabeth vooraan in bontjas) tijdens een
busreis in de jaren 1930 naar Arnhem en Nijmegen Bron: Bernard Maurits Stibbe

Berend overleed in Zwolle op 31 oktober 1941 en Elizabeth op 13 februari 1942.

De graven van Elizabeth Ann en Berend Stibbe Bron: Mirjam Kan

et derde kind van Berend en Elizabeth Ann was Elias Salomon (Eduard) Stibbe. Eduard werd geboren in Zwolle op 14 januari 1897. Zijn bijnaam was ‘dezoon van de Lord’. Als jongeman had hij geprobeerd zijn geluk in Amsterdam te vinden, maar hij had daar geen succes. Hij kwam terug naar Zwolle en ging bij zijn vader in de papierzaak werken.

Eduard trouwde in 1925 in Gouda met Betsy (Bep) Cats, die daar geboren was op 13 augustus 1902.  Haar ouders waren Maurits Cats en Hannah Hirschel. Maurits had in de 19e eeuw de beroemde sigarenbandjes uitgevonden (een doosje met 5 sigaren erin, met een rebus op de achterkant).
Maurits en Hannah kregen vijf dochters. Helaas kwam hij op jonge leeftijd om het leven bij een ongeluk en stond Hannah alleen voor de opvoeding van haar vijf dochters. Na het overlijden van Eduard ( op 10 januari 1955) is Betsy veel gaan reizen. Ze speelde graag bridge en  scrabble en ze bezat vooral goed ontwikkelde  sociale capaciteiten. Zo zorgde ze voor oudere Joodse mensen die hulp nodig hadden. We herinneren ons hoe ze Alie Vleesblok geholpen heeft na het overlijden van Lex, maar Betsy heeft veel meer dingen gedaan. Ze heeft zelfs een gouden medaille gekregen van de Joodse gemeente Zwolle uit grote waardering voor haar goede daden.

De laatste jaren van haar leven leed Betsy aan dementie. Ze overleed op de hoge leeftijd van 98 jaar op 26 april 2001.

Eduard en Betsy kregen twee kinderen, beiden geboren in Zwolle:
Bernard Maurits Stibbe, geboren op 8 november 1926.
Maurits Bernard, geboren op 16 december 1927.

Eduard Stibbe

Betsy Stibbe-Cats Bron: Bernard Maurits Stibbe

Bernard Maurits Stibbe trouwde in Zwolle op 21 oktober 1954 met Isabella Dora (Bella) Rijxman. Bella werd geboren in Amsterdam op 26 april 1931.

Bernard en Bella Stibbe-Rijxman in 1984
Bron: ‘Fragmenten’ , Jaap van Gelderen, bladzijde 27

Bernard en Bella kregen twee kinderen, beiden geboren en getogen in Zwolle:

Eduard Gerard (Eddy) Stibbe, geboren op 30 januari 1957
Carla Betsy Stibbe, geboren op 5 maart 1959

Eddy Stibbe in 1985 Bron: Fragmenten
(Jaap van Gelder), bladzijde 27

Carla Stibbe in 1976 Bron: Carla Blenke-Stibbe

Beide kinderen zijn getrouwd en hebben twee kinderen.

Bernard werd van jongs af aan zakenman. Hij breidde de papierzaak van zijn opa en vader uit, samen met zijn broer Maurits. De broers hadden de taken verdeeld: Bernard hield zich bezig met de aankoop en export, zijn broer met de verkoop. Later ging Maurits zijn eigen weg.

In 1990 verkocht Bernard de zaak en begon te werken op het terrein van onroerend goed, aankoop en verkoop van huizen.

Bernard en Bella leven, evenals hun (klein)kinderen, in Zwolle.

Betsy Stibbe in 1986 Bron: Carla Blenke-Stibbe

Bella and Bernard in 1986 Bron: Carla Blenke-Stibbe

Nadat Maurits de onderduik overleefd had, werd hij – volgens de toen geldende Nederlandse wet voor  tweede zonen – uitgezonden door het Nederlandse leger naar de Nederlandse kolonie Indonesië om daar vervolgens 2-3 jaren te vechten. Ook dit overleefde hij.
Maurits trouwde in Amsterdam op 22 oktober 1955 met Jeanette (Jenny) Kan, die daar geboren was op 28 mei  1935. Jenny’s ouders waren Elie Kan (Rotterdam, 15.12.1901 – 1945) en Esther Buitenkant (Amsterdam, 16.6.1907 – 1968).

Bella and Bernard in 1986 Bron: Carla Blenke-Stibbe

Bella and Bernard in 1986 Bron: Carla Blenke-Stibbe

Aansluitend op hun huwelijk gingen Maurits en Jenny tijdelijk bij Maurits’ moeder, Betsy Stibbe-Cats,  wonen aan de Wipstrikkerallee 34, totdat het huis dat zij in Hattem aan het bouwen waren af was. Dit was aangenaam voor oma Betsy vanwege het vroegtijdige overlijden (hij had longkanker) van
haar man, Eduard.

De oudste dochter, Elisabeth (naar haar oma vernoemd) werd op 6 mei 1956 in het Sophia Ziekenhuis in Zwolle geboren. Kort daarna verhuisden Maurits en Jenny naar hun nieuwe huis in Hattem.
Jolanda werd daar geboren op 18 juli 1957. In 1959 verlieten zij de regio en verhuisden naar Amstelveen.Daar werd Eduard geboren op 11 januari 1960.
Ook daarna zijn ze nog vele malen verhuisd. Bernard werd geboren in Uithoorn op 20 december 1963.

Van links naar rechts: Eduard, Bernard, Elisabeth en Jolanda Stibbe Bron: Elisabeth Panasoff-Stibbe

In 1990 emigreerden Maurits en Jenny naar Israël. Zij woonden in Haifa, waar dochter Elisabeth woont met haar gezin.

Elisabeth Panasoff-Stibbe

Elisabeth trouwde met Josef Panasoff, een Joodse immigrant uit Argentinië. Ze hebben vier kinderen: Shai, Adi, Itai en Michal.

Maurits Bernard Stibbe Bron: Elisabeth Panasoff-Stibbe

ts heeft slechts 5 jaren kunnen genieten van zijn leven in Israël, op 8 augustus 1995 overleed hij  aan een hartstilstand op de golfbaan.

Hun zoon Eduard overleed eveneens aan een hartaanval, tijdens een ski-vakantie in het buitenland, op 10 maart 2006.

Moeder Jenny overleed korte tijd na het overlijden van haar zoon Eduard, op 27 mei 2006, na een  langdurig ziekbed.

Elisabeth Panasoff-Stibbe met haar moeder Jeannette Stibbe-Kan Bron: Elisabeth Panasoff-Stibbe

Betsy Stibbe-Cats overleed op 26 april 2001. Zowel zij als haar echtgenoot werden begraven op de begraafplaats de Watersteeg in Zwolle.