FRANK-SPANJAARD, NAPHTALIE HERMAN EN CHARLOTTE

Naphtalie Herman Frank werd geboren in Veendam op 13 mei 1860. Zijn ouders waren Lazarus Frank (Wildervank, 5.4.1830 – Zwolle, 22.1.1919)en Judik Sanders (Sneek, 4.7.1839 – Veendam, 24.12.1915).Naphtalie Herman was het tweede van tien kinderen. Hij trouwde in Zwolle in 1890met Charlotte Spanjaard(Borne, 9 augustus 1869 – Den Haag, 2.3.1939) als dochter van David Jacob Spanjaard (uit Borne) en DinaPrins (waarschijnlijk uit Den Haag). Charlotte was de tweede van vijf dochters.

Naphtalie Herman studeerde medicijnen en werd een zeer bekende chirurg. Tegen het einde van de 19e eeuw werd Naphtalie als Hoofd van Chirurgie aangesteld aan het Rooms-Katholieke Ziekenhuis in de Weezenlanden. Na hun huwelijk gingen Naphtalie en Charlotte aan de Eekwal in Zwolle wonen.

Naphtalie Herman Frank in Zwolle met zijn fiets, publicatie van de Geschiedenis van het R.K. Ziekenhuis in Zwolle Bron: Steven en Carel Frank (kleinzonen)

Naphtalie en Charlotte kregen 4 kinderen, allen geboren in Zwolle:

1.  Dina Henriette Frank werd geboren op 3 april 1891. Zij overleed op 9-jarige leeftijd op 1 september 1900. Ze was geopereerd aan haar blinde darm, maar er ging iets mis met de narcose. Naphtalie – zelf chirurg –  heeft zich dat erg aangetrokken en sindsdien specialiseerde hij zich in  buikoperaties.
2.  Leonie Frank, geboren op 31 januari 1893.
3.  Dora Hermance Frank, geboren op 18 augustus 1901.
4.  Leonard David (Leo) Frank, geboren op 9 oktober 1903.

Het gezin Frank (zonder Leonie) in Zwolle, september 1916 Van links naar rechts: Leo, Naphtalie Herman, Dora en Charlotte Bron: Steven Frank

Grafsteen Dina Henriette Bron: Mirjam Kan

Charlotte was indertijd een zeer vooruitstrevende vrouw. Zij was de eerste vrouw die lid was van de Gemeenteraad van Zwolle. Ze steunde ook goede doelen op gezondheidsgebied en ging de straat op om daarvoor te collecteren.

Charlotte Frank-Spanjaard (tweede van rechts met bloempot) tijdens een collecte voor tuberculose-patienten met zoon Leo (jongen met fiets). Plaats: centrum van Zwolle Bron: Steven Frank

Oma Charlotte Frank in haar 40-er jaren Bron: Steven Frank

Leo Frank als kind Bron: Steven Frank

Foto genomen op 18 februari 1918, toen Leo 14 jaar was, een ansichtkaart van het Fotografisch Atelier ‘Eelsingh’ Bron: Steven Frank

Het gezin Frank vertrok uit Zwolle in 1920. Naphtalie Herman werd toen 60 jaar, hij ging met pensioen en brachten Charlotte en hij zijn laatste jaren in Den Haag door. Naphtalie Herman Frank overleed aldaar op 6 februari 1932. Zijn vrouw Charlotte overleed in 1939.

Leo ontmoette zijn toekomstige echtgenote, Beatrix (Trixie) van Lier, in Amsterdam in 1928, waar ze een school bezocht. Trixies vader was van Nederland naar Engeland geimmigreerd in 1895. Trixie werd in 1910 in Eastbourne, Sussex (Engeland) geboren.  Leo en Trixie trouwden in 1931 en begonnen hun huwelijksleven in Amsterdam.

Ze kregen 3 zonen, allen geboren in Amsterdam: Nicolaas Herman (1932), Steven Floris (1935) en Carel Felix (1937). Het is dank zij Steven en Carel dat dit familiedeel tot stand ontstaan is.

In 1936, toen Leo (jurist en advocaat van beroep) 33 jaar was, werd hij geridderd in de ‘Orde van Oranje Nassau’.  Hij ontving deze onderscheiding op 33-jarige leeftijd dank zij zijn speciale kennis van het formuleren van wettenop gebied van hypotheken e.d.

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog was Leo directeur van een liefdadigheidsorganisatie die vluchtelingen hielp ontsnappen vanuit het fascistische Europa en naar Nederland bracht. Toen de Duitsers Nederland bezetten, dwongen zij deze organisatie op te gaan in de Joodse Raad. Leo sloot zich aan bij een zeer geheime groep die valse papieren verzorgde voor vluchtelingen, onderduikers en wie het maar nodig had. Hij werd verraden en gearresteerd door de Gestapo en gevangen gezet in Amersfoort.Trixie verkleedde zich als man, overtuigde een schoonmaker zijn plaats in te nemen en op deze manier slaagde ze erin om Leo daar te ontmoeten. Leo was op wrede manier gemarteld in Amersfoort en werd in een vreselijk slechte toestand naar de gaskamers in Auschwitz gestuurd. Daar stierf hij op 21 januari 1943; hij was toen nog maar 39 jaar oud.

Leo’s naam verschijnt op de ‘Erelijst van Nederlandse gevallenen 1940-1945’, waar volgens Frank tot op heden dagelijks een bladzij van wordt omgeslagen in het Nederlandse parlement. Leo ontving deze onderscheiding vanwege zijn vroege actieve deelname aan de verzetsgroepen tegen de Nazi’s.

Dankzij Trixies Engelse nationaliteit overleefden zij en de drie jongens Westerbork en Terezin. De Duitsers  wilden haar en de jongens in leven houden om ze uit te wisselen voor gijzelaars. Uiteindelijk  werden zij door de R.A.F. in mei 1945 per vliegtuig vervoerd van Pilsen naar Londen Airport.

Leonie Frank trouwde met Herman Jacobson (Amsterdam 11.3.1882 – Wassenaar 3.8.1961). Ze kregen drie kinderen (Louise Charlotte, Jacob Alexander en Charlotte Dina).Leonie overleed in Vevey (Zwitserland) op 22 augustus 1979.

Dora Hermance Frank trouwde op 26 oktober 1922 in Den Haag met Herman Frijda (Amsterdam 22.7.1887 – Auschwitz 3.10.1944), ze kregen drie kinderen (Leo Herman, Jetta Sandra en Nico Henri). Dora overleed in Amsterdam op 5 februari 1997.

Nicolaas Frank (de oudste zoon van Leo) emigreerde naar Australie, zijn broers Steven en Carel wonen in Engeland sinds 1945.