FREUDENTHAL-SPINNER

Heinz Freudenthal werd geboren in Keulen, Duitsland, op 30 januari 1916.

Heinz Freudenthal Bron : Joe Davidson

Heinz was het tweede kind van Josef en Erna Rose Freudenthal-Dewitz. Heinz had een oudere broer, Fritz (geboren op 7 september 1914 en overleden in Capetown, Zuid-Afrika) en een jongere zus, Marianne Charlotte (Keulen, 28.2.1919 – Trowbridge, Wilts, Engeland, 19.2.1961). Marianne trouwde op 24 april 1943 met Edmund Warburton Davidson (30.9.1912 – 14.1.2001) en ze kregen zes kinderen. Dit deel werd gerealiseerd dank zij de hulp van hun vierde kind, William Joseph (Joe) Davidson.

Heinz Freudenthal
Bron: Nationaal Archief Nederlandse vluchtelingendienst

De vader van Heinz, Josef Freudenthal, was een succesvol zakenman, geboren in Memel, Oost Pruisen (nu Klaipeda, Litouwen) op 5 oktober 1866.
Josef Freudenthal Bron: Joe Davidson

De vader van Josef, Marcus Meyer Freudenthal, overleed toen Josef nog een schoolgaand jongetje was. Josef diende vele jaren in de Landwehr, voordat hij de zakenwereld in ging in Keulen. Het gezin leefde in het rijke deel van de stad, Bayenthal genaamd. Josef overleed op 55 jarige leeftijd op 8 juni 1922 (12 Sivan, 5682) en ligt begraven op de joodse begraafplaats in Bockemünd.

De moeder van Heinz, Erna Rose (Erna), werd geboren in Berlijn op 10 september 1881 (ze kwam om in Auschwitz in mei 1943).

Erna’s ouders waren Sigismund Dewitz, bankier, en Marianne Meyer-Israel. De familie was aktief in organisaties van de  joodse gemeenschap. Op een dodenlijst staat vermeld dat Sigismund boekhouder was van een organisatie die joodse immigranten hielp die uit Oost-Europa kwamen, onder de naam Gewul Tauw (‘goede grens’). De grootouders van moeders kant van Heinz liggen beiden begraven op de joodse begraafplaats in Weissensee.

Een paar jaar na het overlijden van haar echtgenoot, verhuisde Erna naar Berlijn, samen met haar kinderen, waarschijnlijk om dichter bij haar oudere zuster, Gertrud Grossmann-Dewitz te wonen; ook Gertrud had een jong gezin indertijd. Zij woonden in de Katherinnenstraat 2 te Hallensee, vlakbij de Kurfürstendamm.

Gertrud Grossmann-Dewitz met haar zoon Hans, 1938 Bron: Archief Atina Grossmann

Heinz met zijn moeder Erna Freudenthal-Dewitz Bron: Joe Davidson

Als tiener in Berlijn was Heinz al lid van de zionistische Hachshara organisatie die jonge joodse mensen opleidde in landbouw en andere vaardigheden, als voorbereiding op een eventuele emigratie naar het toenmalige Engelse mandaat Palestina; nadat hij naar Nederland verhuisde, gaf Heinz ook daar gehoor aan deze passie. Sonja (Meyer) Barthel, die samen met Marianne, de zus van Heinz, naar school (de Lette Verein) ging en die tevens bevriend was met Heinz in Berlijn in de 30-er jaren, herinnert zich dat Heinz een begaafde pianist was.

Heinz Freudenthal verhuisde naar Oisterwijk (in Nederland) op 2 november 1935. Dit vanwege het opkomende gevaar voor joden dat in Duitsland ook toen al duidelijk voelbaar was. Diezelfde maand ging Heinz werken als leerling bij de Lederfabriek Oisterwijk; de fabriek was het bezit van Adler en Oppenheimer en specialiseerde zich op het gebied van kalfsleer. Bij de fabriek hoorde ook een smederij.

Lederfabriek Oisterwijk Bron: Wikipedia

Nadat hij klaar was met de begincursus, verhuisde Heinz van Oisterwijk naar Rotterdam. Dat was op 26 oktober 1936. Heinz woonde in het huis van Frits Wolter, een Duitser, aan de Udenhoutseweg. In Rotterdam ontmoette Heinz Karola, die daar onlangs naar toe was verhuisd vanuit Tilburg.

Heinz en Karola, die elkaar in 1936 in Rotterdam hadden leren kennen, trouwden in Haarlem op 12 april 1939.

Karola Elly (Else) Spinner, Tilburg 1936 Bron: Joe Davidson

Else (Karola Elly) was ook in Keulen geboren, op 23 juli 1916. Haar ouders waren Maurice Spinner en Sofia Barash, beiden kwamen oorspronkelijk uit Roemenië.
Maurice kwam uit Boecarest en Sofia uit Braila. Karola had twee jongere zusters: Rosa (geboren in Keulen in 1918) en Erna Alice (geboren in Boecarest in 1923). Ook het gezin Spinner vluchtte weg uit Duitsland, ze gingen in Tilburg wonen. Maurice overleed in 1936 en hij ligt begraven op de joodse begraafplaats in Tilburg

Erna Freudenthal bij de lederfabriek, Oisterwijk Bron: Joe Davidson


Hun dochter Miriam Alice werd geboren in Rotterdam op 19 februari 1937, twee jaar vòòr het huwelijk van haar ouders.
Miriam Alice Freudenthal Bron: www.communityjoodsmonument.nl


Het geboortebewijs van Miriam Alice Freudenthal, ‘erkend door haar moeder’. Slechts bij hun huwelijk in 1939 adopteerde Heinz Miriam Alice officieel als zijn dochter Bron: Gemeente-archief Rotterdam


Else Freudenthal-Spinner met haar dochter omstreeks 1940 Bron: Joe Davidson

Heinz en Miriam Alice Freudenthal Bron: Joe Davidson

Kort na hun huwelijk (op 12 april 1939) verhuisden Heinz en Karola naar Zwolle. Ze woonden daar in de Coetsstraat 6.

Coetsstraat 6, Zwolle ca. 2012

Heinz was zakenman van beroep. Waarschijnlijk werkte hij in Zwolle in de lederfabriek van Julius Cohn, ook een joods-Duitse vluchteling.

Heinz was een vriendelijke persoon met een warm hart, gevoelig en ook handig.

Heinz pakte zijn in Berlijn reeds begonnen aktiviteit bij de Hachshara beweging wederom op. Hij was lid van de Deventer Joodse Chalutz organisatie, een verzetsbeweging (volgend het herinneringsboek ‘Zij waren onze vrienden, Tel Aviv, 1990).

Tijdens een van de eerste razzia’s op Duitse joden in Zwolle, werd het gezin gearresteerd door de Nazi’s en overgebracht naar het doorgangskamp Westerbork. Daar verbleven ze slechts korte tijd. Op 2 oktober 1942 werden Heinz, Karola en Miriam gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau. Karola en Miriam werden daar direct na hun aankomst op 12 oktober vermoord. Heinz overleefde enkele maanden maar stierf op 31 januari 1943, de dag na zijn 27e verjaardag.

De oudste broer van Heinz, Fritz, en zijn vrouw Frieda Finkelstein (Friedel) slaagden erin om  visa’s voor Rhodesië te krijgen en zij verlieten Duitsland in 1939. Ze kregen twee kinderen: Anthony Peter en Joan.

Marianne Freudenthal, Friedel Freudenthal en Karola Freudenthal-Spinner Bron: Joe Davidson

De jongere zus van Heinz, Marianne, kreeg een verblijfsvergunning in Engeland waar ze verpleegster werd. Daar trouwde zij met Edmund Davidson (zoals eerder vermeld).

Het lot van Karola’s moeder en zusters, Rosa en Erna Alice, is tot op heden niet bekend. Het lot van de tweede dochter van Heinz en Karola, waarschijnlijk geboren in 1939, is evenmin bekend.